Bir kavramı karşılamak üzere, iki ya da daha çok sözcükten oluşan öğelere bileşik sözcük denir. Bileşik sözcüklerin çoğu ad soyludur: "Ad, zamir, sıfat, zarf, edat, bağlaç, ünlem."
Bileşik sözcük biçiminde eylemler de vardır. Bileşik sözcükler üç yolla oluşur: A) Anlam Kayması B ) Ses Kayması C) Tür Kayması A) Anlam kayması yoluyla oluşan ad bileşikleri bitişik, eylem bileşikleri herhangi bir ses olayı yoksa ayrı yazılır: 1- Ad Bileşikleri: Kuşüzümü, balkabağı, kafatası, başvuru... 2- Eylem Bileşikleri: Ayağını kaydırmak, kafası kızmak, tepesi atmak... B ) Ses değişmesiyle oluşan bileşik sözcükler bitişik yazılır: Bileşik sözcükler oluşurken, sözcüklerin ünlüleri kaynaşabilir, ünlülerden biri ya da bir ses öbeği düşebilir, bir ünsüz türeyebilir ya da başka bir ünsüze dönüşebilir: cuma+ertesi cumartesi("e" düşmüştür.) güllü+aş güllaç("ü" düşmüş, "ş"de "ç" olmuştur.) kayın+ana kaynana("ı" düşmüştür.) pazar+ertesi pazartesi("er" ses öbeği düşmüştür.) pek+iyi peki("yi" ses öbeği düşmüştür.) his+etti hissetti("s" ünsüzü türemiştir.) hasta+hane hastane("ha" öbeği düşmüştür.) bahis+oldu bahsoldu("i" ünlüsü düşmüştür.) UYARI: Farsça "hane" sözcüğüyle birleşen sözcükler; a) Ünsüzle bitiyorsa, "hane" sözcüğü (birkaç sözcük dışında, örneğin: Tersane...) eksiksiz birleşir: Balıkhane, rasathane, baruthane, darphane, dershane... b) Ünlüyle bitiyorsa, "hane" sözcüğünün ilk hecesi (birkaç sözcük dışında, örneğin: Boyahane...) eksiksiz düşer: Eczane, hastane, pastane... C) Sözcük türü kaymasıyla oluşan bileşik sözcükler bitişik yazılır: Bileşiği oluşturan sözcüklerden birinin ya da ikisinin türünün kayması ile oluşan bileşiklerdir: Şıpsevdi, dedikodu, biçerdöver, akarsu,hanımeli, imambayıldı, vurdumduymaz... iki sözcük fiilken, tür değiştirerek isim olmuştur. Tür kaymasıyla oluşan bileşiklerde aynı zamanda anlam kayması da görülebilir. UYARI: Eylem anlamlı bileşikleri: a) Yardımcı eylemle oluşanlarda bir ses olayı(düşme, türeme, değişme) oluyorsa bitişik, olmuyorsa ayrı yazılır: Hapis+etti hapsetti, his+etti hissetti, af+etmek affetmek, red+etmek reddetmek, sabır+etmek sabretmek, kayıp+etmek kaybetmek...; yardım etti, rica etti, terk etti, arz eylemek, yol olmak, el etmek... b) Özel (kurallı) bileşik eylemler (isteklenme eylemi "gülesi gelmek, göresi gelmek...) dışında bileşik yazılır: Girivermek, yapabilmek, bakakalmak, gidedurmak... c) Anlamca kaynaşmış bileşik eylemlerden, tam kaynaşmış olanlar bitişik; yarı kaynaşmış ve deyimleşmiş olanlar ayrı yazılır: Tam kaynaşmışlar: Başvurmak, elvermek, öngörmek... Yarı kaynaşmışlar: Kahkaha atmak, göz kırpmak... Deyimleşmişler: küplere binmek, etekleri zil çalmak. Referans: Bileşik Sözcük Nedir ?
Bileşik Sözcük | Ekleyen: Zeus | Tarih: 11-Nov-2010 12:05. | Bu yazı 18597 kez okundu..
Bileşik Sözcük ile ilgili diğer yazılar..İlgili Yazilar
İki ya da daha fazla cins elementin belirli oranlarda birleşmesinden oluşan saf madde.
Bileşik iki ya da daha fazla cinste atomun bir araya gelerek oluşturduğu saf modellere denir. Bileşiklerin en küçük yapı taşı moleküllerdir.
Bileşiklerin Genel Özellikleri
Bileşiklerin çoğu moleküler yapıdadır. Ama tuz gibileri atomik yapıdadır.
Bileşikler belirli fomüllerle ifade edilirler.
Bileşikleri asitler, bazlar, oksitler, tuzlar olarak sınıflandırılır.
Bileşikler oluştukları element atomlarının özeliğini taşımazlar. Örneğin tuz ikisi de ...
Sözcükte Anlam ( Özet )
1-) Gerçek Anlam
a)Temel Anlam: Sözcükte akla gelen ilk anlamdır.
Kazı yapılırken toprak aniden çöktü.
Çürük elmaları ayırt.
Soğuk su.
b)Yan Anlam: Sözcüğün temel anlama bağlı olarak kazandığı ikinci veya üçüncü anlamlarıdır
Ağacın kökü derinlerde.=> Temel anlam
Doktor dişin kökünü zorlukla çekti. => Yan anlam
Mürekkep lekesi kolay çıkmaz.=> Temel anlam
Tırnaklarda bazen beyaz lekeler oluşur. => Yan anlam
2-)Mecaz Anlam
Sözcüğün temel ve yan anlam dışında kullanılarak kazanmış olduğu anlamdır.
Soğu...
Payı paydasından büyük veya payı paydasına eşit olan kesirlere
bileşik kesir denir.
Bileşik Kesirler
...
İyonik bileşikler anyonlarla katyonlar arasında meydana gelir. Genelde metal atomu son yörünge elektronlarını vererek katyon, bunu alan ametal atomu da anyon oluşturur. Bu iyonlar bir kristal yapı oluşturmak üzere elektriksel çekim kuvveti ile birbirlerini çekerler. Bu etkileşimden iyonik bileşikler oluşur.
İyonik Bileşiklerin Özellikleri‡
İyonik bileşikler kristal yapıda bulunurlar.‡ İyonik bileşikler katı hâlde elektrik akımını iletmezler. Sulu çözeltileri ve sıvı hâlleri,elektrik akımını iletir.‡ Kristalleri saydamdır.‡ Aktif bir metal ...
Bileşik kesirleri sayı doğrusunda gösterirken kesir içinde kaç tane bütün var ise bütünleri paydadaki sayı kadar böleriz ve üstteki (pay) sayı kadar sayarak o noktayı gösteririz. Örneğin: 8/5 kesrini sayı doğrusunda gösteriniz.
Cevap :
...
Kovalent bileşikler, elektron çiftinin atomlar arasında ortaklaşa kullanılmasıyla oluşur. Burada ortaklaşa kullanılan elektronlarla, pozitif atom çekirdekleri arasındaki çekme kuvveti etkisiyle kimyasal bağ oluşur.
APOLAR KOVALENT BİLEŞİKLER: Aynı cins ametal atomları arasında olan kovalent bağlı bileşiklerdir. Örnek olarak iki hidrojen atomu arasında oluşan hidrojen molekülünü inceleyelim: Her bir hidrojen atomu 1 elektrona sahiptir. Bu birer elektronun ortaklaşa kullanılmasıyla hidrojen atomları arasında bir bağ meydana gelir. Oluşan mole...
Sodyum klorür NaCl Yemeklere tat ve lezzet vermede(Yemek tuzu)
Soyum bikarbonat NaHCO3 Kabartma tozu olarak
Sodyum hidroksit(kostik) NaOH Sabun,kağıt ,boya ,deri tekstil ve ilaç endüstrisinde
Sodyum karbonat (soda) Na2CO3 Çamaşırları ağartmada,cam üretiminde ve suların sertliğinin giderilmesinde
Nitrik asit(kezzap) HNO3 Gübre ve patlayıcı endüstrisinde
Sülfirik asit H2SO4 Gübre ,patlayıcı,boya,ilaç ve emaye yapımında
Potasyum nitrat KNO3 Gübre ve patlayıcı endüstrisinde,besinlerin korunmasında
Magnezyum hidroksit Mg(OH) 2 Tıpta doğrudan ...
Duygusal Sözcükler/İfadeler : Duygularımızı anlatan ( sevinmek,üzülmek,neşelenmek,şaşırmak vb.) sözcüklere duygusal ifadeler denir.
Örnekler:
1. Yavrum ,canım benim, bir daha benden habersiz bir yere gitme! Seni çok merak ettim.
2. Zavallı kaplumbağaya çok acıdım.
3. Evren ablasının düğününde çok heyecanlıydı. Ablasının mutluluğu onu çok sevindirmişti. Sevincinden yerinde duramıyordu.
Not : Yukarıdaki paragraflarda altı çizili kelimeler duygusal ifadelerdir. Abartılı Sözcükler/İfadeler : Gerçekleştirilemeyecek, imkansız ifadelere ab...
Sözcük Türleri
Sözcükler tür bakımından üç ana gruba ve sekiz ayrı türe ayrılır.
(Görüntülemek istediğiniz başlığa dokunun.)
A. AD SOYLU SÖZCÜKLER
1. Ad (İsim)
- İsim çekim ekleri
2. Önad (Sıfat)
3. Belirteç (Zarf)
4. Adıl (Zamir)
A. EDAT SOYLU SÖZCÜKLER
1. Edat
2. Bağlaç
3. Ünlem
C. FİİLLER
1. Fiil
- Fiil çekimi
- Ekfiil (Ekeylem)
- Birleşik Fiiller
- Fiilimsiler
- Birleşik zamanlı filler
- Fiillerde anlam (zaman) kayması
...
Bir kavramı karşılamak üzere, iki ya da daha çok sözcükten oluşan öğelere bileşik sözcük denir. Bileşik sözcüklerin çoğu ad soyludur: "Ad, zamir, sıfat, zarf, edat, bağlaç, ünlem."Bileşik sözcük biçiminde eylemler de vardır.Bileşik sözcükler üç yolla oluşur:A) Anlam KaymasıB ) Ses KaymasıC) Tür KaymasıA) Anlam kayması yoluyla oluşan ad bileşikleri bitişik, eylem bileşikleri herhangi bir ses olayı yoksa ayrı yazılır:1- Ad Bileşikleri: Kuşüzümü, balkabağı, kafatası, başvuru...2- Eylem Bileşikleri: Ayağını kaydırmak, kafası kızmak, tepesi atmak......
Yorumlardan Yazarları Sorumludur. Yorumunuz Site Yönetimi Uygun Görürse Yayınlanır..!!..
|
Puanı : 4.9 / 10 | Oy : 19 kişi | Toplam : 93
» Ara Yoksa Sor Yanıtlayalım |
|
|
» Reklamlar |
|
