* Toplumdusmani.Net
  • 1
    • 1 mesajınız var
    • User Avatar
      Admin

      Sitemize hoşgeldin ziyaretçi üye
      olarak projemize katılabilir
      sitemizin editörlerinden biri de
      sen olabilirsin.

      2 dakika önce
    • Bütün mesajları gör
  • 2
    • 2 hatırlatmanız var
    • Güncellemeler 78%
    • Proje Durumu 54%
    • Bütün hatırlatmaları gör
  • 1
    • 1 tane bildirimin var
    • Üye girişi açıldı. 27 dakika önce
    • Bütün bildirimleri gör
  • Admin
    • User Avatar
      admin

      admin@toplumdusmani.net

    • Profilini Düzenle
    • Resimlerin
    • Ayarlar
    • Çıkış
  • Anasayfa
  • Sözlük
  • Üstadlar
    • Nietzsche
    • Franz Kafka
    • Montaigne
    • Jean Paul Sartre
    • Dante Alighieri
    • Williams Shakespeare
    • Nazım Hikmet Ran
  • Mitoloji
    • Mitoloji Özel
    • Yunan Mitolojisi
    • Roma Mitolojisi
    • Mısır Mitolojisi
    • Mitoloji Nedir
  • Felsefe
    • Felsefe Özel
    • Filozoflar
    • Felsefe Akımları
    • Felsefe Sözlüğü
    • Felsefe Nedir
  • Edebiyat
    • Edebiyat Özel
    • Dünya Edebiyatı
    • Türk Edebiyatı
    • Kitaplardan İnciler
    • Edebiyat Nedir
  • Alt Kültür
ToplumDusmani.Net V3
  • Anasayfa
  • Sözlük
  • Ünlü Düşmesi Nedir
  • 1 Metin İçerik
  • 2 Resim İçerik
  • 0 Video İçerik
  • 3 Yorumlar
Anasayfa > Sözlük > Diğer > Ünlü Düşmesi


Reklamlar
» Ünlü Düşmesi
» Uzunluk Ölçü Birimleri
» Küçük Ünlü Uyumu
» Ünlü Daralması
» Aritmetik Nüfus Yoğunluğu
» Günlük
» Ünlü Türemesi
» Anı ile Günlük Arasındaki Farklar
» Büyük Ünlü Uyumu
» Ünlü Değişmesi
Sonuç : 10 adet ilgili yazı bulundu..

Ünlü Düşmesi Nedir

İki heceli olup birinci hecesinde geniş (a, e, o, ö), ikinci hecesinde dar ünlü (ı, i, u, ü) bulunduran bazı Türkçe ve yabancı kelimelere ünlü ile başlayan veya tek ünlüden oluşan bir ek getirildiğinde kelimenin vurgusuz hâle gelen ikinci hecesindeki dar ünlünün düşmesine hece düşmesi denir. Buna orta hece düşmesi de denir:

Örnekler:
ağız→ağzı, burun→burnu, koyun(bağır, döş)→koynuna, alın→alnı, oğul→oğlu, gönül→gönlüm, beniz,→benzi,
ömür→ömrüm, cürüm→cürmü, hüküm→hükmü, fikir→fikri...
ileri-le-mek→ilerlemek, koku-la-mak→koklamak,
kavuş-ak→kavşak, uyu→uyku, devir-→devril-...

Bazı durumlarda geniş ünlüler de düşebilir:
nerede→nerde, burada→burda, şurada→şurda...

Bazı Arapça kelimelere (isim) yardımcı fiil getirildiğinde de hece düşmesi görülür:
kayıp→kaybolmak, emir→emretmek, keşif→keşfetmek, sabır→sabretmek...

Gönülden gönüle, ağıza, buruna, babadan oğula örneklerindeki gibi ekte geniş ünlü varsa hece düşmesi olmayabilir.

Oyunu, koyunu vb. hece düşmesi olmayan kelimelerdir.

Özel isimlerde hâliyle hece düşmesi olmaz:
Gönül’e, Ömür’ü...

Kurallar ve Örnekler


→İkinci hecesinde dar ünlü ( ı,i,u,ü ) buluna kelimeler ünlüyle başlayan bir ek aldıkları zaman ( vurgusu düşen orta hece ) ünlüsü düşer:

Örnekler:
Alın-ı→alnı, karın-ı→karnı, oğul-u →oğlu, boyun-u→boynu, akıl-ı→aklı, fikir-i→cisim-i→ cismi, gönül-ü→ gönlü, zülüf-ün→ zülfün ; ayır-ıl→ ayrıl-, çevir-e→ çevre, devir-il-→ devril-, sıyır-ıl-→sıyrıl-, kıvır-ım→ kıvrım, ayır- ıntı→ayrıntı, devir-e→ devre, yalın-ız→yalnız, yanıl-ış→ yanlış…

→Et-,ol- yardımcı fiilleriyle birleşen birleşik kelimelerde de ünlü düşmesi olabilir:

Örnekler:
Sabır-et→sabret, şükür-et→şükret, kayıp-ol→kaybol, emir-et→emret, kahır-ol→kahrol-, hapis-et→hapset-..


→ -la / le ,-ar /-er…gibi bazı ekleri alan kimi kelimelerde de ünlü düşmesi olabilir:

Örnekler:
Yumurta-la→yumurtla-, sızı-la→sızla-, ileri-le→ilerle-, sızı-la→sızla-, koku-la →kokla-, uyku-la→uyukla-; oyun-a→ oyna; uyu-ku→uyku; sarı-ar-→sarar-…

→Bazı birleşik kelimelerde yan yana gelen iki ünlüden biri düşer:

Örnekler:
Cuma-ertesi→cumartesi, Pazar-ertesi → pazartesi, sütlü-aş→sütlaç, güllü-aş → güllaç, kahve-altı→kahvaltı, ne-için → niçin, ne-asıl→nasıl, kayın-ana → kaynana…

→Kimi şiirlerdeyse ölçüye uydurmak için bazı sesler düşürülür ve yerine ’ işareti konur:

Örnekler:
Karac’oğlan, n’eylersin…

→Bazı durumlardaysa iki ünlü yan yana gelmediği halde ünlünün düştüğü görülür.Buna “ünlü aşınması” denir:

Örnekler:
Nere-de→nerde, ora-dan→ ordan, bura-da→burda, içeri-de→içerde…

Ek Fiil Düşmesi ve İle’nin Ekleşmesi


İsimlere gelerek onların yüklem olmasını sağlayan, basit zamanlı fiilleri ise birleşik zamanlı yapan i- fiili genellikle düşer:

Örnekler:
Gelmiş - i - di → gelmişti, sevimli – idi → sevimliydi(i/y)

→Bağlaç olan ile ise ünsüzle biten kelimelere başındaki i’yi düşürerek; ünlüyle bitenlereyse i’sini y’ye dönüştürerek birleşir ve ek haline gelir. (ÖSS sorusu!)

Ünlü Düşmesi | Ekleyen: Zeus | Tarih: 12-Sep-2011 18:37. | Bu yazı 235476 kez okundu..

Ünlü Düşmesi ile ilgili diğer yazılar..

  • # Ünlü Düşmesi

    İki heceli olup birinci hecesinde geniş (a, e, o, ö), ikinci hecesinde dar ünlü (ı, i, u, ü) bulunduran bazı Türkçe ve yabancı kelimelere ünlü ile başlayan veya tek ünlüden oluşan bir ek getirildiğind...
    Devamını Oku 2011-09-12 18:37:55
  • # Uzunluk Ölçü Birimleri

    Uzunluk ölçüsü temel birimi metredir. Uluslararası Ölçüm Sisteminin uzunluk birimi metre'dir ve kısaca "m" ile gösterilir. Günümüzde "1 metre", ışığın boşlukta 1/299,792,458 saniyede aldığı yol olara...
    Devamını Oku 2011-12-27 15:50:39
  • # Küçük Ünlü Uyumu

    Düzlük-yuvarlaklık uyumu da denir. Bu kurala göre bir kelime düz ünlü (a, e, ı, i) ile başlıyorsa sonraki ünlüler düz; yuvarlak ünlü (o, ö, u, ü) ile başlıyorsa sonraki ünlüler ya dar yuvarlak (u, ü) ...
    Devamını Oku 2011-09-07 16:41:46
  • # Ünlü Daralması

    “a, e” düz-geniş ünlüleriyle biten fiillere şimdiki zaman eki “-yor” getirildiğinde, bu ünlüler daralarak “ı, i, u, ü” biçimlerine dönüşür. Bu olaya “ünlü dar...
    Devamını Oku 2011-02-11 13:50:54
  • # Aritmetik Nüfus Yoğunluğu

    Aritmetik Nüfus Yoğunluğu Bir ülke veya bölgedeki toplam nüfusun, o ülke veya bölgenin yüzölçümüne bölünmesiyle elde edilen sayıya, aritmetik nüfus yoğunluğu denir. Türkiye’nin yüzölçümü (...
    Devamını Oku 2010-10-29 17:22:23
  • # Günlük

    Bir kişinin düşüncelerini, duygu ve gözlemlerini günü gününe yazdığı ve o günün tarihini koyduğu yazılar. Ruzname olarak da bilinir. Günlük bir tür anıdır. Ancak günlük günü gününe yazılır, anı ise ol...
    Devamını Oku 2011-11-15 17:35:03

Ünlü Düşmesi Resimleri

Ünlü DüşmesiÜnlü Düşmesi

Ünlü Düşmesi Yorumları

Gönderen Başlık
zeus
Tarih: 14:32:34 03.29.2011  Güncelleme: 14:32:34 03.29.2011
Webmaster
Tarih: 02.24.2005
Nereden: antalya
Gönderiler: 1338

Cevaben: Ünlü Düşmesi Çeşit ve Örnekleri

Çeşitleri
İki heceli sözcüklerde ünlü düşmesi [değiştir]İki heceli sözcükler ünlü ile başlayan bir ek aldıklarında ikinci hecedeki dar ünlüler düşer. Bu durum genellikle insan organlarında, akraba adlarında ve farklı oluşumlarda görülür.

Bazı organ isimleri ünlü ek aldıklarında orta hece ünsüzü düşer.
Ek olan bazı kelimeler orta hece ünlüsünü düşürürler.
Bazı birleşik kelimlelerde ses düşmesi görülür.

Örnekler
arkadaş-arkadaşım
yapmış-yapabilmiş
kaymış-kayamamış

İsim köklerinde ünlü düşmesi
İsim köklerine ünlü ile başlayan yapım ekleri gelerek, fiil gövdesi haline gelmeleri sonucunda oluşur.

Örnekler
1.sarar - sarı-ar
2.kokulamak - koklamak (kokulamak zamanla değişmiş ve koklamak olmuştur)

Eylem köklerinde ve isimlerde ünlü düşmesi
Fiil köklerine gelen yapım ekleri ile isim olan sözcüklerde görülür.

Örnekler
1.uyu +ku uyku (u düşmüş)
2.kıvır +m kıvrım (ı düşmüş)
3.devir +m devrim (i düşmüş)
4.çevir +m çevrim (i düşmüş)

Yabancı kökenli sözcüklerde ünlü düşmesi
Kimi Arapça sözcüklerin yardımcı eylemle birleşmesi ile oluşan ünlü düşmesidir.

Örnekler
1.kayıp - kaybetmek
2.emir - emretmek
3.seyir - seyretmek
4.fikir - fikretmek
5.zikir - zikretmek
6.şükür - şükretmek
7.sabır - sabretmek
Cevapla
zeus
Tarih: 14:38:15 03.29.2011  Güncelleme: 14:39:12 03.29.2011
Webmaster
Tarih: 02.24.2005
Nereden: antalya
Gönderiler: 1338

Cevaben: Ünlü Düşmesi Örnekleri

→İkinci hecesinde dar ünlü ( ı,i,u,ü ) buluna kelimeler ünlüyle başlayan bir ek aldıkları zaman ( vurgusu düşen orta hece ) ünlüsü düşer:

Örnekler:
Alın-ı→alnı, karın-ı→karnı, oğul-u →oğlu, boyun-u→boynu, akıl-ı→aklı, fikir-i→cisim-i→ cismi, gönül-ü→ gönlü, zülüf-ün→ zülfün ; ayır-ıl→ ayrıl-, çevir-e→ çevre, devir-il-→ devril-, sıyır-ıl-→sıyrıl-, kıvır-ım→ kıvrım, ayır- ıntı→ayrıntı, devir-e→ devre, yalın-ız→yalnız, yanıl-ış→ yanlış…

→Et-,ol- yardımcı fiilleriyle birleşen birleşik kelimelerde de ünlü düşmesi olabilir:

Örnekler:
Sabır-et→sabret, şükür-et→şükret, kayıp-ol→kaybol, emir-et→emret, kahır-ol→kahrol-, hapis-et→hapset-..


→ -la / le ,-ar /-er…gibi bazı ekleri alan kimi kelimelerde de ünlü düşmesi olabilir:

Örnekler:
Yumurta-la→yumurtla-, sızı-la→sızla-, ileri-le→ilerle-, sızı-la→sızla-, koku-la →kokla-, uyku-la→uyukla-; oyun-a→ oyna; uyu-ku→uyku; sarı-ar-→sarar-…

→Bazı birleşik kelimelerde yan yana gelen iki ünlüden biri düşer:

Örnekler:
Cuma-ertesi→cumartesi, Pazar-ertesi → pazartesi, sütlü-aş→sütlaç, güllü-aş → güllaç, kahve-altı→kahvaltı, ne-için → niçin, ne-asıl→nasıl, kayın-ana → kaynana…

→Kimi şiirlerdeyse ölçüye uydurmak için bazı sesler düşürülür ve yerine ’ işareti konur:

Örnekler:
Karac’oğlan, n’eylersin…

→Bazı durumlardaysa iki ünlü yan yana gelmediği halde ünlünün düştüğü görülür.Buna “ünlü aşınması” denir:

Örnekler:
Nere-de→nerde, ora-dan→ ordan, bura-da→burda, içeri-de→içerde…

Ek Fiil Düşmesi ve İle’nin Ekleşmesi


İsimlere gelerek onların yüklem olmasını sağlayan, basit zamanlı fiilleri ise birleşik zamanlı yapan i- fiili genellikle düşer:

Örnekler:
Gelmiş - i - di → gelmişti, sevimli – idi → sevimliydi(i/y)

→Bağlaç olan ile ise ünsüzle biten kelimelere başındaki i’yi düşürerek; ünlüyle bitenlereyse i’sini y’ye dönüştürerek birleşir ve ek haline gelir. (ÖSS sorusu!)
Cevapla
Ziyaretçi
Tarih: 16:39:23 04.16.2015  Güncelleme: 18:40:40 09.18.2015

Cevaben: Ünlü Düşmesi Örnekleri

Süperrrrrrr
Cevapla

Ünlü Düşmesi Videoları

Henüz bu yazıya eklenmiş video bulunmamaktadır.
Ünlü Düşmesi
Sonuc : 2 adet ilgili resim bulundu..
Ünlü DüşmesiÜnlü Düşmesi
» Reklamlar

© 2005 Toplumdusmani.Net.Org. Design by Zeus